'Josua' , een bijzondere vondeling

Josua plant in fruitdoolhof in Boven-Leeuwen.

Kenners zullen ze al herkend hebben. De vruchten op de foto zijn jostabessen. Deze bessensoort is ontstaan in 1975 uit een complexe kruising tussen zwarte bes, kruisbes en Worcesterbes.*

De jostabes geniet met name in de ons omringende landen toenemende belangstelling als zogenaamd 'superfood' vanwege de hoge gehalten aan vitamines en antioxidanten**. Ze zijn, hoewel vrij zuur, lekker om vers te worden gegeten en zeer geschikt om jam van te bereiden. Een voordeel van jostabessen is dat ze geen last hebben van bladvalziekte of Amerikaanse kruisbessenmeeldauw waar kruisbessen nogal eens van te lijden hebben. 

Tuinierders hekelen echter de ruige groei die zich maar lastig laat intomen. Ondeskundige uitvoering van de snoei leidt niet zelden tot een tegenvallende oogst.

Echter, bij de plant op de foto is sprake van uiterst compacte groei, die niet of nauwelijks snoei vereist en de plant daardoor zeer geschikt maakt als balkonplant of voor aanplant in kleine tuinen! De struiken hebben de droge zomer van 2022 zeer goed doorstaan zonder irrigatie of kunstmatige beregening,

Rond de eeuwwisseling is de zaailing ontdekt, als een tweede generatie zaailing van jostabes. (In schema: R2xR2=R3
R3xR3=R4*)
De zaailing trok de aandacht door de zeer compacte groei en blakende gezondheid. Toen in 2007 in Boven-Leeuwen de fruitdoolhof werd gerealiseerd, kreeg de zaailing daarin als curiosum ook een plekje. Ruim 10 jaar later besefte de vinder iets bijzonders in handen te hebben. Een zeer compact groeiende jostabes die elk jaar een goede opbrengst geeft en niet of nauwelijks gesnoeid hoeft te worden en aansluit op de toenemende vraag naar compact groeiende fruitbomen en struiken.

 De plant heeft als doopnaam 'Josua' gekregen, waarin ook de eerste letters van kruisingsouders Johannisbeere en Stachelbeere zijn terug te vinden.

Hieronder staat een vergelijkende tabel van de struikhoogten na 5 jaar van verschillende jostabesvarianten die op de markt verkrijgbaar zijn. Duidelijk is dat Josua hierbij qua compactheid de kroon spant.

* Ribes x nidigrolaria R u d o l f & A n n e l is e B a u e r (= [R. nigrum x divaricatum] x [R. nigrum x uva-crispa]
R1 Ribes nigrum x Ribes divaricatum  x R1 Ribes nigrum x Ribes uvacripa = R2

R2xR2= R3
R3xR3= R4 'Josua'

** Voedingswaarden kruisbes resp. zwarte bes. Gegevens per 100 gr. Bron: NEVO 

Opm. Exacte cijfers zijn niet bekend, maar naar verwachting zullen de voedingswaarden van jostabes zich tussen die van zwarte bes en kruisbes bevinden. 

Josua planten, compact en gezond.

Vruchten van Josua worden bij ecologische teelt 2 cm lang. Het gemiddelde gewicht van de vruchten is 2 gram. Het gemiddelde gewicht van de grootste vruchten is 2,3 gram.

Heerlijke jam gemaakt van 'Josua' Jostabessen. Zowel de smaak van kruisbessen als die van zwarte bessen is in de jam goed herkenbaar.