Groentewinkel aan de Voorstraat in Dordrecht, begin jaren 60 van de vorige eeuw. Foto H. Boshoven (Instagram, rijk 117).
Vers gebruik
Krozen zijn heerlijk voor jong en
oud om uit de hand te eten.
Ook kunnen ze, mits de pit
verwijderd wordt, aan salades
worden toegevoegd.
Krozensap
Kook de vruchten in zeer weinig
water 6 minuten en giet het sap af. Breng het op smaak met wat
suiker of honing. Wanneer u van troebel sap houdt, kunt u de
gekookte vruchten uitpersen of de vruchten met een huishoudmolen malen. Afhankelijk van de gebruikte zeef houdt u pitten met vezels
en velletjes over. Wrijf dit door een vergiet zodat u sap en vezels scheidt van de pitten en velletjes. De vezels met aanhangend sap zijn zeer geschikt om jam van te maken.
Krozenjam
Wanneer u de vruchten 6 minuten kookt en het eerste sap afgiet
voor gebruik als sap heeft u geen pectine meer nodig om jam te
kunnen maken. Wanneer u de vruchten vervolgens door een
huishoudmolen met grove zeef maalt, houdt u alle waardevolle
stoffen over. Alleen de pitten blijven achter op de zeef.
Vervolgens suiker of honing naar smaak toevoegen en 6 minuten
onder roeren doorkoken (Sommigen houden er van om een
snuifje kaneel of wat gember of muntblad toe te voegen).
Om een natuurlijk amandelaroma te krijgen, verdient het aanbeveling
om enkele pitten te malen en toe te voegen aan de jam.
Krozenjam combineert goed met kaas en vleesgerechten, mits bij het
maken niet te veel suiker wordt toegevoegd!
Krozenjam is ook erg lekker bij boerenhangop.*
‘Krozendrank’
‘Krozendrank’ is een vruchtensap dat wordt verkregen uit persing van
krozen, peren en appels, zonder zoetstoffen toe te voegen.
Perensap is zoet en appelsap dient voor de ondersteuning van de
kroosaroma’s. Door de goede verhouding ontstaat dit verrukkelijke
sap. In het boekje Gelders Gekookt, Deel 2 van Humphrey
Ottenhof kunt u meer hierover lezen.
Krozentoetje
Kook de krozen 5 tot 8 minuten met wat suiker of honing en voeg
toe aan de (boeren)yoghurt. Bij de (geiten)kwark, slagroom of
vanillevla is het ook niet te versmaden.
Krozenwijn/Krooswijn
Een
heerlijk product dat prima te maken is. Behalve suiker hoeft
niets te worden toegevoegd wanneer gebruik wordt gemaakt van
natuurlijke gisten die op de buitenkant van de onbespoten vrucht aanwezig zijn. U kunt afhankelijk van uw voorkeur kiezen voor een
droge, medium of zoete wijn.
Wanneer u zelf aan de slag wilt, staat ook op de volgende webpagina's
interessante informatie:
http://www.homebrewtalk.com/showthread.php?t=125901
http://www.theguardian.com/lifeandstyle/wordofmouth/2011/jul/06/how-to-make-cherry-plum-wine
De meeste mensen verkiezen een mediumwijn omdat het een
fruitige wijn is die zowel bij het eten als vooraf kan worden
geschonken. Van de geselecteerde rijpe krozen uit de Boven-Leeuwense krozenboomgaard
heeft professioneel wijnmakerTeunis van Oort uit Herveld (Wijnmakerij De Betuwe) een heerlijke mediumwijn gemaakt. Het is een witte/licht rosé wijn, die naargelang ieders voorkeur zowel koel als op kamertemperatuur kan worden geserveerd.
Eau-de-Vie kroos
Sinds 2017 wordt door stokerij Lubberhuizen uit Varik op instigatie van René Zanderink van Slow Food Nederland (o.a. auteur van Liever Lokaal) een exclusieve Eau-de- Vie (40 % alc.) gemaakt van krozen. Eau de Vie is een helder distillaat van wijn of fruit. Het product wordt als volgt beschreven.
"De geur is intrigerend en ingetogen, de smaak is gelaagd; fris en zwoel met een aangename afdronk van marsepein, afkomstig van de pitten. Deze eau de vie met tonen van amandelen, vormt een prachtig huwelijk met diverse desserts en chocolade als afsluiting van een goede maaltijd".
Krozennotengelei
2 kg krozen, 3 dl water, 2 dunne kaneelstokjes, 1,5 kg geleisuiker, 100 g walnoten in stukjes, 4 eetlepels cognac.
Halveer de krozen en haal de pit eruit. Doe de pitten met het water in een steelpan. Breng water met pitten aan de kook en laat ze 10 minuten zachtjes koken. Zeef het water, gooi de pitten weg. Doe de krozen, kaneelstokjes en het gekookte water in een pan en kook de krozen in 10 minuten zacht. Los de suiker op in het mengsel. Breng het aan de kook en laat 5 minuten flink koken. Haal de pan van het vuur. Voeg de walnoten en de cognac toe en laat het 5 minuten staan. Haal de kaneelstokjes eruit en roer voorzichtig (bruist hard). Doe de gelei in potten laat het een maand staan voor gebruik.
(van Mw. A. van der Blom)
Andere recepten
De opsomming van hierboven is uiteraard maar een fractie
van wat mogelijk is. U kunt de krozen ook, zoals vroeger veel werd
gedaan, wecken of toevoegen aan de bowl of rumtopf.
Een beroemde
vruchtenbowl uit het verleden is Krozen
op Arak (soort brandewijn).
*
'TV kok' Ad Jansen heeft op de Libellebeurs van 2006 ook de
krozenjam ontdekt. Hij beveelt de jam aan te combineren met
boerenhangop (Boerenkwark die je een nacht in een theedoek
ophangt en laat uitdruipen).
Overhandiging van eerste fles krooswijn aan restaurant/café Croos in Rotterdam-Crooswijk. (foto Ton Geenen)